Ze worden door de meeste mensen over het hoofd gezien, angstig weggejaagd of harteloos vertrapt: insecten. De kleine beestjes verdienen echter een lofzang en een lintje. Zonder insecten geen veelheid aan gewassen. Zonder insecten geen vruchtbare bodem. Zonder insecten geen leven? Op die vraag weet niemand nog het precieze antwoord. Maar duidelijk is dat insecten onmisbaar zijn – óók in de stad, óók in Den Haag. In Het Nutshuis kun je deze zomer met de hele familie inzoomen op onze wonderlijke en nuttige stadsbeestjes.

Natuurkenners en -beschermers luiden massaal de noodklok: in de afgelopen dertig jaar is meer dan driekwart van de insecten verdwenen. De belangrijkste oorzaken zijn het verlies van leefgebied en het gebruik van pesticiden in de intensieve landbouw. Deze ontwikkelingen maken het alleen maar noodzakelijker dat we goed zorgen voor een ander natuurgebied: de stad.

Onze biologische Nutstuin met bijenkasten en een vijver is dé plek voor de familietentoonstelling Stadsbeestjes. Zes studenten van de opleiding Grafisch Ontwerpen aan de KABK maakten interactieve installaties over vier insecten: de pissebed, de nachtvlinder, de wilde bij en de mier. In tekst, beeld en opdrachten kun je ontdekken hoe deze diertjes hun steentje bijdragen aan een gezond stadsleven – en wat je zelf kunt doen om het leven van de insecten zo prettig mogelijk te maken.

Wist je bijvoorbeeld dat de mier niet onder doet voor de beste vuilnisman? In Manhattan verorberen mieren jaarlijks bijna duizend kilo afval op de New Yorkse straten. Nog zo’n goede opruimer, op en in de bodem, is de pissebed. Dit woelende ‘zeediertje op het land’ maakt de grond los, waardoor regenwater makkelijk wordt opgenomen. De rol van de wilde bij (bestuiven en daardoor in stand houden van veel groente- en fruitsoorten) is bij de meeste mensen bekend. Maar wist je al wat je zelf kunt doen om de wilde bijen blijer te maken? Maai niet alle gazons in de stad zo glad als biljartlakens, maar maak ruimte voor bloemrijk grasland. Eén specifieke bloemsoort, de avond-koekoeksbloem, zou niet bestaan zonder een andere belangrijke bestuiver: de nachtvlinder.

Het Nutshuis biedt niet alleen ruimte aan dit insectenviertal. De Haagse kunstenaar Hans Eijkenboom verandert de Nutstuin in een enorm insectenhotel waarin uiteenlopende stadsbeestjes kunnen neerstrijken. Ook insecten die ver buiten Den Haag leven krijgen een plek in de tentoonstelling. Zo verzamelde sonoloog Yvonne Freckman voor haar audio-installatie Sonic Savannah insectengeluiden op de grens van Zuid-Afrika en Botswana.

Kinderworkshops op de woensdagmiddag
Naast de creatieve opdrachtjes in de tentoonstelling zelf organiseert Het Nutshuis in totaal twaalf kinderworkshops op de woensdagmiddag. Alle nieuwsgierige insectenonderzoekers van 6 tot 12 jaar kunnen onder meer een vriendelijk bijenvolk ontmoeten, een duik nemen in het rijke bodemleven én meegaan op een groots kleine-beestjes-avontuur.
Zie de agenda voor data en ticketverkoop.

Beeld: Studio Het Mes

Appelbomen, tomatenplanten, mensen, poezen, vogels: kinderen weten natuurlijk al heel goed wie en wat er boven de grond leven. Dat kunnen ze zelf zien, horen, proeven of aaien. Dat er ook ónder de grond een hele wereld schuilgaat, is minder bekend. In deze workshop ontdekken de jonge insectenspeurders niet alleen welke stadsbeestjes in de bodem bewegen, maar vooral hoe onmisbaar die diertjes zijn voor ons eigen leven.

Als we de bodem eten geven, dan geeft de bodem de planten eten, waarna de planten de dieren en mensen eten geven. Menno Swaak van Permacultuur Den Haag toont de kinderen op een speelse manier de hele cyclus van het compost maken.

Na een beeldende uitleg van Menno over wormen, pissebedden, mieren, kevers en andere bodembeestjes als onze beste opruimers en schoonmakers, gaat de groep zelf aan de slag. Zo nemen de kinderen een wormenbak onder de loep en leren ze een wonderworm kennen: de tijgerworm. Ze testen de vruchtbaarheid van verschillende soorten aarde door te kijken, ruiken en voelen. En ze planten zaadjes voor groenteplantjes die ze mee naar huis mogen nemen. Misschien lukt het de jonge bodemonderzoekers wel om hun ouders te enthousiasmeren voor een wormenbak in hun eigen huis. Dan hebben ze er in één keer honderden huisdieren bij – wel zo gezellig!

Deze workshop is voor kinderen van 6 tot 12 jaar. Er is ruimte voor maximaal tien kinderen, dus wees er snel bij. Begeleiding van een ouder of verzorger is verplicht. Koop je kaartje online via de ticketbutton op deze pagina of kom langs bij de receptie in Het Nutshuis (uitsluitend pinbetaling). Kijk in de agenda voor andere kinderworkshops.

De workshop is een onderdeel van de familietentoonstelling Stadsbeestjes.

Het New European Ensemble geldt als een van de meest innovatieve, levendige en veelzijdige ensembles voor nieuwe muziek. Ook de (inter)nationale pers is lovend: “aanstekelijk enthousiasme” (Nutida Musik), “uitmuntende uitvoeringen” (de Volkskrant).

De afgelopen jaren is al gebleken dat je in de luwte van onze Nutstuin heerlijk kunt genieten van live muziek op een ontspannen zaterdagmiddag. Het New European Ensemble keert terug in de tuin voor een serie gloedvolle zomerconcerten. Met een knipoog naar onze tentoonstelling Stadsbeestjes brengt het ensemble de natuur muzikaal tot leven. Van klassieke odes aan schone landschappen tot speciaal voor de Nutstuin gecomponeerde stukken: de professionele musici zijn thuis in alle genres en stijlen. Met de meespelende studenten van het Koninklijk Conservatorium krijgen de concerten deze zomer een extra Haags tintje.

Fluitist Felicia van den End en slagwerker Pepe Garcia geven op zaterdag 29 juni het startschot van de concertenreeks met een programma vol muziek uit alle windstreken. Naast eeuwenoude werken klinken er gloednieuwe composities. Zo laat Pepe, die bij Slagwerk Den Haag ook de grenzen van het geluid opzoekt, horen hoeveel muziek er verscholen zit in zijn verzameling van natuurobjecten, waaronder stenen, hout en schelpen.

Programma
Donkey jaw (Mexicaanse traditional)
Nana – Componist: Manuel de Falla
Compositie voor natuurobjecten door Pepe Garcia                                      
Clapping music – Componist: Steve Reich                                         
L’Aube Enchantee – Componist: Ravi Shankar
Tango – Componist: Astor Piazzola
Mexicaanse Jarocho-muziek

Kamera Kultura sluit het seizoen traditiegetrouw af in de zonnige Nutstuin! In het decor van de tentoonstelling Stadsbeestjes ontvangt Jellie Brouwer maatschappelijk betrokken gasten, een talentvolle schrijver en bevlogen muzikanten. Juni Café serveert een verse brunch in de buitenlucht.

Helaas is het niet goed gesteld met de bijen. Van de 358 bijensoorten die ooit in Nederland leefden, is meer dan de helft bedreigd. Deze soorten staan op de Rode Lijst. De belangrijkste oorzaken van de bijensterfte zijn het verlies van leefgebied en het gebruik van pesticiden in de intensieve landbouw. Deze ontwikkelingen maken het alleen maar noodzakelijker dat we goed zorgen voor een ander natuurgebied: de stad. Bart Barten draagt zijn steentje bij. De Haagse stadsimker gaat met Jellie in gesprek over de bijenstand van de stad en de onmisbare taak van de kleine bestuivers.

Een chapbook is voor de schrijver wat een EP is voor de muzikant: een eerste proeve van kunnen. Vorig jaar verscheen Jachtseizoen, het chapbook van Marjolein Takman. Eén van de thema’s in de verhalen van de jonge schrijver is de (on)mogelijkheid van contact. Schrijven is voor Marjolein hét medium om de banden die tussen mensen bestaan te onderzoeken. Hoe overbrug je de afstand tussen jezelf en een ander? Kom maar luisteren naar Marjoleins column in de Nutstuin.

Niet alleen de bijen verkeren in zwaar weer. In de afgelopen decennia is in Nederlandse natuurgebieden een drastische achteruitgang van de insectenstand vastgesteld. Zo slonk de nachtvlinderpopulatie met 54 procent en de loopkevers zelfs met 72 procent. Deze dramatische ontwikkeling, die een grote aanslag vormt op de kringloop van het leven, wordt op de voet gevolgd en geanalyseerd door de Radboud Universiteit. In Kamera Kultura komt Hans Kroon, hoogleraar Plant Ecology in Nijmegen, vertellen over oorzaken, gevolgen én mogelijkheden om het tij te keren.

Wat is de beste manier om de zomer in te luiden? Juist, met Zuid-Amerikaanse muziek! Laat dat maar over aan Humberto Albores en PrisciLa Musica. Hij komt uit Mexico, zij uit Argentinië. Samen zwepen ze als Duo Guitar Latino het tuinpubliek op met hun Mexicaanse, Argentijnse, Braziliaanse en Cubaanse klanken.

Koop je kaartje online via de ticketbutton op deze pagina of kom langs bij de receptie in Het Nutshuis (uitsluitend via pinbetaling).